مسجدها منتظرند و عاشقان منتظرتر، هر دو از دوری یک ساله سخت دلتنگ شده اند. چه صفایی! به راستی عطر این معنویت را حس می کنی؟ می روند با کوله بارهای خالی تا با دستان پر برگردند. می دانم، می دانم پر از توشه آخرت است، می دانم مگر ما غیر از این چیزی از این دنیا خواهیم برد؟ اعتکاف چیست؟ چه قیامی است که در موقع برگشتن همه می گریند و می گویند کم بود؟ اعتکاف در اصطلاح شرع مقدس اسلام آن است که انسانی به قصد تقرب به خدای متعال سه روز در مسجد جامع اقامت کند. آیا اعتکاف مخصوص دین ما است، نه. اعتکاف عبادتی است که مخصوص دین اسلام نیست و در تمام ادیان وجود دارد و در اسلام با تغییراتی مورد تأیید شارع قرار گرفته است. در مورد حضرت نوح سیدبن طاوس در کتاب قصص محمد بن جریرطبری نقل می کند که ایشان 460 سال در کوه ها زندگی می کرد و مشغول عبادت بود و زن و فرزندی نداشت. جامه پشمین می پوشید و از گیاهان زمین غذای خود را تامین می کرد. علت این که او را نوح نامیدند به خاطر کثرت نوحه و گریه آن حضرت بود.(1) به نظر علامه طباطبایی در کتاب المیزان در ذیل آیه 17 در سوریه مریم که: فاتخذت من دونهم حجاباً فارسلنا الیها روحنا، کلمه حجاب به معنای هر چیزی که چیزی را از غیر بپوشاند و از این کلمه چنین برمی آید که گویا مریم خود را از اهل خویش پوشیده داشته تا قلبش برای اعتکاف و عبادت فارغ تر شود. در کتاب مقدس ما آیات فراوانی در مورد اعتکاف است: (در سوره بقره، آیه 187) خداوند به ابراهیم و اسماعیل امر می کند که خانه را برای طواف کنندگان و معتکفان و سجودکنندگان پاکیزه گردانند. و در آیه: و واعدنا موسی ثلاثین لیله و اتممناها بعشر فتم میقات ربه اربعین لیله (اعراف/ 142) اشاره به اعتکاف حضرت موسی در چهل روز است. از فضیلت های اعتکاف همین بس که معادل طواف خانه خدا است. اعتکاف این است که همچون نماز نیست تا بتوان در هر مکانی بجا آورد. اعتکاف در مسجد است نه در هر مسجدی، بلکه در مسجد جامع شهر باشد. 

مسجد بودن یک مزیت و جامع بودن امتیاز دیگر. یکی دیگر از امتیازات منحصر به فرد اعتکاف این است که از چندین عبادت ترکیب شده است. در حقیقت معجونی از چندین عبادت است. 1-حضور در خانه خدا 

2-انس با قرآن 3-روزه دار بودن 4-دعا و نماز شب. اعتکاف درمانی برای روح بیمار و آشفته است. کسانی که دچار رفتار نامتعادل و وسواس می شوند نیاز به پناهگاهی دارند و مقدس ترین جا مسجد است، حرم امن الهی. 

اعتکاف و اعمال ام داود

یکی از مهمترین اعمال در ماه رجب اعمال ام داود است که برای برآورده شدن حاجات و دفع ظلم ظالمان به جای آورند. برخلاف تصور بسیاری که می پندارند این عمل در پایان اعتکاف در مسجد باید صورت بگیرد، باید گفت که این در خانه و یا در هر مکانی دیگر قابل انجام است، اما شرط اصلی سه روز روزه در هر مکانی می باشد. 

ام داود زنی پارسا و صالح بود. در پارسایی او همین بس که دایه مخصوص امام صادق(ع) بود و باتوجه و دقتی که ائمه معصومین در انتخاب دایه داشتند می توان به پارسایی این زن پی برد. 

اقسام اعتکاف

اعتکاف از جمله اعمالی است که تحت عناوینی واجب می گردد. نذر، عهد، قسم، شرط ضمن عقد. اگر کسی خانه اش را به مستاجر اجاره دهد به شرط 3 روز روزه در مسجد و اگر بپذیرد باید به عهد خود عمل کند. اجاره شخصی که متعهد می گردد با دریافت مزد از طرف میت در مسجد اعتکاف کند، مانند نماز استیجاری نیز میسر است. 

نیات اعتکاف

1-نیت برای خود 2-نیت برای مردگان و نیت برای زندگان

مراقبات هنگام اعتکاف

1-سکوت 2-پرهیز ازشوخی 3-کم خوابیدن 4-دائم الوضو بودن 5-ذکر 6-محاسبه نفس 7-پرهیز از صحبت دنیوی. 

خوش به حال شما که روحتان را شستشو می کنید. ما را دعا کنید. قلبمان زنگار گرفته، دعا فرمایید سیاهی جای سفیدی را بگیرد؛ که گفته اند دعای گوشه نشینان رفع صدهزار بلا کند. 

ــــــــــــــــ

1-تاریخ الانبیاء- سیدهاشم رسول محلاتی: ص42